ਕਾਤਲ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਮਰਨ ਵਾਲੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਈਦ ਕੱਟੀ
ਲੇਖਕ: ਜ਼ਫਰ ਇਕਬਾਲ ਜ਼ਫਰ
ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਈ ਈਦ ਬੀਤ ਗਈਆਂ ਪਰ ਇਸ ਈਦ ਦਾ ਉਦਾਸੀ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਈਦ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਈਦ ਸੀ।ਪੁਰਾਣੇ ਕੱਪੜੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅਤੇ ਜਨਾਜ਼ੇ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਵਿਚ ਸੀ। ਉਹੀ ਚੁੱਪ ਦੀ ਸਥਿਤੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਉਦਾਸ ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਕਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਲੈ ਕੇ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਵਿਦਾ ਹੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਦੀ ਰਸਮ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਸਨ। ਤੇਜ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸਨ।ਇਹਨਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਕੜੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਚਿਹਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬਾਪ ਸਨ, ਭਾਵ ਘਰਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਚਿੱਟੇ ਕਪੜੇ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਪਰਦਾ ਖਿੱਚ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਛੁਪਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਕਾਂਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਜਾਣ ਲਈ ਭੱਜ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਬਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇੱਕ ਅਜੀਬ. ਨੇੜਤਾ ਥੋਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਰੁਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਾਡੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਾਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਹੋਵੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ‘ਤੇ ਉਸਾਰੇ ਗਏ?ਪਸ਼ੂ-ਗਰੀਬ ਆਪਣੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।ਕੁਝ ਅਮੀਰ ਤਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹੰਝੂਆਂ ਦੀ ਛੁਰੀ ਹੇਠ ਪ੍ਰਭੂ.. ਇਹਨਾਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਰੱਬ ਨੇ ਈਦ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਦਿਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸਾਧਨ ਕਿਉਂ ਰੱਖਿਆ? ਅਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ ਵਾਂਝੇ ਦੇ ਦੁੱਖ. ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਰੱਖਿਆ? ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਦ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਨਾ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਰੱਬੀ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਰੀਰ ਦਾ ਘਰ, ਪਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਅਜੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਇਸ ਲਈ ਰੂਹ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਵੀ ਛੱਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ, ਇਹ ਅਜੀਬ ਈਦ ਹੈ, ਜ਼ਲਹਜ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ 10 ਤਰੀਕ ਵਰਗੀ ਹੈ ਮੁਹੱਰਮ ਦਾ, ਜਿੱਥੇ ਕਰਬਲਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੁਸੈਨ ਵਾਂਗ ਗ਼ਰੀਬ, ਬੇਸਹਾਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਉਹ ਤੀਰ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸਬਰ ਨਹੀਂ ਝਪਕ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਰੱਬ ਸਭ ਤਮਾਸ਼ਾ ਦੇਖਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਰੱਬ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸਮਝ ਕੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ੁਲਮ ਸਹਿੰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਕੋਈ ਸੌਖਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਹੇ ਰੱਬ, ਉਹ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਬਖਸ਼ਦਾ ਹੈ?ਉਮੀਦ ਤੇ ਆਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ?ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਹਨ। ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਫਰਿਆਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਤਨਖ਼ਾਹਾਂ ਉਸੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਟੈਕਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਧ੍ਰੋਹ, ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਰਹਿਮ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਸਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚੁੱਪ ਵੱਟੀ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ, ਪਰ ਮੈਂ ਚੁੱਪ ਚਿਹਰਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਦਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਹਾਂ ਜੋ ਮਿਲਾਵਟ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹਾਂ। ਪੈਗੰਬਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਗਰੀਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਾਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਹਾਕਾ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਬ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਤੋਂ ਸੰਕੇਤ, ਨੀਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਲਈ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ.. ਰੱਬ ਦਾ ਤਖਤ ਹੁਣ ਗਵਾਹੀ ਦੇਵੇਗਾ. ਈਦ ‘ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਉਤਰਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਕਦੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਰੂਪ ਦੀਆਂ ਕੰਡਿਆਲੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਰਕ ਦੀ ਅੱਗ ਨਾਲ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਹ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ.ਮੈਂ ਕਿਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਾਂਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ? ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ?ਮੇਰੇ ਗਲੇ ਵਿਚੋਂ ਰੋਟੀ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ ਕਿ ਉਹ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਬਜ਼ੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਨ ਲੈਣ ਲਈ ਬਜ਼ਾਰ ਆ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦੁਪੱਟਾ ਬਦਲ ਕੇ ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਕੇ ਕੰਬਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਭੀਖ ਮੰਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਮਨਾ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਪੁਕਾਰਦਾ ਹੈ, ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ! , ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਤਮ ਸਨਮਾਨ ਢਿੱਡ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨੇ ਖੋਹ ਲਿਆ ਹੈ , ਤੇ ਦੂਸਰਾ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਹਨ , ਜੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਰੱਬ ਨੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹਰ ਥਾਂ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੱਤਾ ਦੀਆਂ ਕੁਰਸੀਆਂ ‘ਤੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਲੋਕ ਹਨ। ਇਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਵਧਦਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਾਢਾਂ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਕੁਦਰਤ।ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਾਡਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਹਲਾਲ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਗਣਰਾਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸੂਦਖੋਰੀ ਵਰਗੇ ਸਰਾਪ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਰੱਬ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਤੀਰ ਚਲਾਏ।ਪਰਮਾਤਮਾ ਜਵਾਬ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ?ਹੁਣ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਚੁੱਪ ਨੇ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਚੀਕ ਚਿਹਾੜਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਹੇ ਰੱਬ, ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਲੂਤ ਦੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਪੱਥਰਾਂ ਉੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, ਅੱਜ ਫਿਰ ਉਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੁਹਰਾਓ, ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਜ਼ਾਲਮ ਅਤੇ ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਪਕੜ ਹੈ।
ਲੇਖਕ: ਜ਼ਫਰ ਇਕਬਾਲ ਜ਼ਫਰ
ਮੇਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿਚ ਕਈ ਈਦ ਬੀਤ ਗਈਆਂ ਪਰ ਇਸ ਈਦ ਦਾ ਉਦਾਸੀ ਮੇਰੇ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਛਾਇਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।ਈਦ ਤਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦਾ ਦਿਨ ਹੈ ਪਰ ਇਹ ਬਿਨਾਂ ਖੁਸ਼ੀ ਦੀ ਈਦ ਸੀ।ਪੁਰਾਣੇ ਕੱਪੜੇ ਨਵੇਂ ਕੱਪੜਿਆਂ ਨਾਲ ਸਜਾਏ ਹੋਏ ਸਨ।ਈਦ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਅਤੇ ਜਨਾਜ਼ੇ ਦੀ ਨਮਾਜ਼ ਵਿਚ ਸੀ। ਉਹੀ ਚੁੱਪ ਦੀ ਸਥਿਤੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸ਼ੁਭਕਾਮਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ, ਨਮਾਜ਼ ਅਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਉਦਾਸ ਚਿਹਰਿਆਂ ‘ਤੇ ਨਕਲੀ ਮੁਸਕਰਾਹਟ ਲੈ ਕੇ ਜਲਦੀ ਤੋਂ ਜਲਦੀ ਵਿਦਾ ਹੋਣ ਲਈ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਗਲੇ ਲਗਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਈਦ-ਉਲ-ਫਿਤਰ ਦੀ ਰਸਮ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ, ਉਹ ਸਨ। ਤੇਜ ਕਦਮਾਂ ਨਾਲ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੇ ਸਨ।ਇਹਨਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜਕੜੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਚਿਹਰੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਬਾਪ ਸਨ, ਭਾਵ ਘਰਾਂ ਦੇ ਮੁਖੀ ਮੱਧ ਵਰਗੀ ਚਿੱਟੇ ਕਪੜੇ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਮਹਿੰਗਾਈ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਦੀ ਮਾਰ ਹੇਠ ਸਨ। ਆਪਣੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਪਰਦਾ ਖਿੱਚ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਮੂੰਹ ਛੁਪਾ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਕਾਂਤ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਜਾਣ ਲਈ ਭੱਜ ਰਹੇ ਸਨ ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਮੇਂ ਦਾ ਭੁਲੇਖਾ ਬਚ ਗਿਆ ਸੀ, ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਬਣ ਗਏ ਹਨ ਜਿਸ ਵਿਚ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹਿਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ, ਇੱਕ ਅਜੀਬ. ਨੇੜਤਾ ਥੋਪ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਰਹਿਣ ਵਿੱਚ ਵੀ, ਦੁੱਖਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਰੁਕਦਾ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਾਡੀਆਂ ਰੂਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਗੁਨਾਹ ਕੀਤੇ ਸਨ ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ ਸਨ ਜਿਸ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਾਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤੀਆਂ ਤਾਂ ਕਿ ਇਹ ਹੋਵੇ ਆਪਣੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ‘ਤੇ ਉਸਾਰੇ ਗਏ?ਪਸ਼ੂ-ਗਰੀਬ ਆਪਣੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਬਲੀ ਦੇ ਰਹੇ ਸਨ।ਕੁਝ ਅਮੀਰ ਤਾਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਦੇਣ ਤੋਂ ਵਾਂਝੇ ਰਹਿ ਗਏ ਹੋਣਗੇ, ਪਰ ਗਰੀਬਾਂ ਦੇ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਮਜ਼ਬੂਰੀਆਂ ਦੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਹੰਝੂਆਂ ਦੀ ਛੁਰੀ ਹੇਠ ਪ੍ਰਭੂ.. ਇਹਨਾਂ ਗਰੀਬਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਸਿਰਾਂ ‘ਤੇ ਹੱਥ ਰੱਖ ਕੇ ਰੱਬ ਨੂੰ ਪੁੱਛਿਆ ਕਿ ਰੱਬ ਨੇ ਈਦ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਲਈ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਦਿਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿੱਚ ਖੁਸ਼ੀਆਂ ਦਾ ਸਾਧਨ ਕਿਉਂ ਰੱਖਿਆ? ਅਧਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ ਵਾਂਝੇ ਦੇ ਦੁੱਖ. ਦੇ ਪੈਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਿਉਂ ਰੱਖਿਆ? ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਜਿਹੜੇ ਲੋਕ ਈਦ ਦੇ ਦਿਨ ਵੀ ਖੁਸ਼ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦੇ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਈਦ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਨਾ ਮਨਾਉਣ ਲਈ ਰੱਬੀ ਹੁਕਮ ਨੂੰ ਤੋੜਨ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਸਰੀਰ ਦਾ ਘਰ, ਪਰ ਸਰੀਰ ਦਾ ਜੀਵਨ ਨਾਲ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਅਜੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਇਸ ਲਈ ਰੂਹ ਚਾਹੇ ਤਾਂ ਵੀ ਛੱਡ ਨਹੀਂ ਸਕਦੀ, ਇਹ ਅਜੀਬ ਈਦ ਹੈ, ਜ਼ਲਹਜ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਹੈ, ਪਰ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀ ਦੁਨੀਆ 10 ਤਰੀਕ ਵਰਗੀ ਹੈ ਮੁਹੱਰਮ ਦਾ, ਜਿੱਥੇ ਕਰਬਲਾ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਹੁਸੈਨ ਵਾਂਗ ਗ਼ਰੀਬ, ਬੇਸਹਾਰਾ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੋਂਦ ਤੋਂ ਬਚ ਨਹੀਂ ਸਕਦੇ, ਉਹ ਤੀਰ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਸਬਰ ਨਹੀਂ ਝਪਕ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਰੱਬ ਸਭ ਤਮਾਸ਼ਾ ਦੇਖਦਾ ਹੋਇਆ ਵੀ ਚੁੱਪ ਹੈ। ਰੱਬ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਸਮਝ ਕੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਵਿੱਚ ਜ਼ੁਲਮ ਸਹਿੰਦੇ ਰਹਿਣਾ ਕੋਈ ਸੌਖਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਹੈ।ਹੇ ਰੱਬ, ਉਹ ਤੈਨੂੰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕਿਉਂ ਬਖਸ਼ਦਾ ਹੈ?ਉਮੀਦ ਤੇ ਆਸ ਨਾਲ ਵਿਸ਼ਵਾਸ਼ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਹੈ?ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਲੋਕ ਜੋ ਹਨ। ਮੁਸੀਬਤ ਵਿੱਚ ਫਰਿਆਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਮੂਰਤੀਆਂ ਦੇ ਪੁਜਾਰੀ ਅਤੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤੀ ਦੀਆਂ ਤਨਖ਼ਾਹਾਂ ਉਸੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਟੈਕਸਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਲੈਣ ਵਾਲੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੇਸ਼ ਧ੍ਰੋਹ, ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਰਹਿਮ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਬੁਲਾਰਿਆਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਸਾਉਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਚੁੱਪ ਵੱਟੀ ਰੱਖੀ ਹੈ। ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਬੋਲੀਆਂ, ਪਰ ਮੈਂ ਚੁੱਪ ਚਿਹਰਿਆਂ ਪਿੱਛੇ ਦਿਲਾਂ ਦੀਆਂ ਚੀਕਾਂ ਸੁਣੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਇਦ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਸੁਣ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਰਕਾਰੀ ਮੂਰਤੀ ਦਾ ਪੈਰੋਕਾਰ ਨਹੀਂ ਹਾਂ, ਮੈਂ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਸਮਾਜ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਨਿਧ ਹਾਂ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਲੇਖਕ ਹਾਂ ਜੋ ਮਿਲਾਵਟ ਤੋਂ ਰਹਿਤ ਸੱਚ ਲਿਖਦਾ ਹਾਂ। ਪੈਗੰਬਰ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੈਂ ਗਰੀਬਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਹਾਂ ਅਤੇ ਗਰੀਬ ਮੇਰੇ ਵਿੱਚ ਹਨ। ਮੈਂ ਇੱਕ ਦਹਾਕਾ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਬ ਅੱਗੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਅੱਗੇ ਵਧ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਮੇਰਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਇਹ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਉੱਚੇ ਤੋਂ ਸੰਕੇਤ, ਨੀਵੇਂ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਅੰਦੋਲਨ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਜਵਾਬਦੇਹੀ ਲਈ ਲਿਆਉਂਦਾ ਹੈ.. ਰੱਬ ਦਾ ਤਖਤ ਹੁਣ ਗਵਾਹੀ ਦੇਵੇਗਾ. ਈਦ ‘ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜੋ ਪ੍ਰਵਾਨ ਹੋਣ ਦੀ ਉਡੀਕ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਜੋ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਗਰੀਬਾਂ ਲਈ ਅਸਮਾਨ ਤੋਂ ਉਤਰਣ ਵਾਲਾ ਭੋਜਨ ਕਦੋਂ ਮਨੁੱਖੀ ਰੂਪ ਦੀਆਂ ਕੰਡਿਆਲੀਆਂ ਝਾੜੀਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸ ਜਾਵੇਗਾ ਅਤੇ ਨਰਕ ਦੀ ਅੱਗ ਨਾਲ ਨਸ਼ਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ, ਇਹ ਖਤਮ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ.ਮੈਂ ਕਿਸ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਾਂਗਾ ਕਿ ਮੈਂ ਕਿਸ ਦੁਆਰਾ ਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ? ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦੁੱਖ ਮੇਰੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ?ਮੇਰੇ ਗਲੇ ਵਿਚੋਂ ਰੋਟੀ ਦਾ ਟੁਕੜਾ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਮੈਂ ਇਹ ਨਜ਼ਾਰਾ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਚਿੱਟੇ ਕੱਪੜਿਆਂ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਘਰੋਂ ਨਿਕਲ ਰਹੀਆਂ ਸਨ, ਉਹ ਇਹ ਕਹਿ ਕੇ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲ ਗਈਆਂ ਕਿ ਉਹ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਸਬਜ਼ੀ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਨ ਲੈਣ ਲਈ ਬਜ਼ਾਰ ਆ ਕੇ ਆਪਣਾ ਦੁਪੱਟਾ ਬਦਲ ਕੇ ਮੂੰਹ ਢੱਕ ਕੇ ਕੰਬਦੇ ਹੱਥਾਂ ਨਾਲ ਭੀਖ ਮੰਗਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਮਨਾ ਭਰੀਆਂ ਨਜ਼ਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਪੁਕਾਰਦਾ ਹੈ, ਹੇ ਵਾਹਿਗੁਰੂ! , ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਆਤਮ ਸਨਮਾਨ ਢਿੱਡ ਦੀ ਭੁੱਖ ਨੇ ਖੋਹ ਲਿਆ ਹੈ , ਤੇ ਦੂਸਰਾ ਲੋਕ ਇਹਨਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰਾਂ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰੀ ਹਨ , ਜੇ ਆਤਮ ਹੱਤਿਆ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਨਾ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਰੱਬ ਨੇ ਮਰਨ ਵਾਲੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਲਈ ਮੌਤਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤਾਤ ਹਰ ਥਾਂ ਹੁਕਮਰਾਨਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਹੋਵੇਗਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸੱਤਾ ਦੀਆਂ ਕੁਰਸੀਆਂ ‘ਤੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਲਾਸ਼ਾਂ ਪਈਆਂ ਹਨ ਇਹ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਦੇਸ਼ ਭਗਤ ਲੋਕ ਹਨ। ਇਹ ਧੋਖੇਬਾਜ਼ੀ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਹੀਂ ਵਧਦਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਉਹ ਮਨੁੱਖੀ ਸਰੋਤਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਕਾਢਾਂ ਨਾਲ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਨੂੰ ਹੱਲ ਕਰ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਕੁਦਰਤ।ਇਹ ਦੇਸ਼ ਸਾਡਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਸਾਰੀਆਂ ਜਾਇਦਾਦਾਂ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਨਹੀਂ ਹਨ।ਹਲਾਲ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਇੱਜ਼ਤ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਸਦਾ ਲਈ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸਲਾਮਿਕ ਗਣਰਾਜ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸੂਦਖੋਰੀ ਵਰਗੇ ਸਰਾਪ ਨਾਲ ਖੜ੍ਹਾ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਹਾਕਮਾਂ ਨੇ ਰੱਬ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਅਤੇ ਸੱਤਾ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਅਸਮਾਨ ਵੱਲ ਤੀਰ ਚਲਾਏ।ਪਰਮਾਤਮਾ ਜਵਾਬ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਿਹਾ?ਹੁਣ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਚੁੱਪ ਨੇ ਮੇਰੇ ਅੰਦਰ ਚੀਕ ਚਿਹਾੜਾ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ, ਹੇ ਰੱਬ, ਜਿਵੇਂ ਤੁਸੀਂ ਲੂਤ ਦੇ ਅਪਰਾਧੀਆਂ ਉੱਤੇ ਸੁੱਟੇ ਗਏ ਪੱਥਰਾਂ ਉੱਤੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਮ ਲਿਖੇ ਸਨ। ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਵੱਲ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, ਅੱਜ ਫਿਰ ਉਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਦੁਹਰਾਓ, ਸ਼ੱਕ ਹੈ ਜ਼ਾਲਮ ਅਤੇ ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ ‘ਤੇ ਤੁਹਾਡੀ ਪਕੜ ਹੈ।
